صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک (Torque Converter) یک قسمت مهم در سیستم گیربکس اتوماتیک خودروها است. صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک وظیفه انتقال گشتاور موتور به جعبه‌ی گیربکس و در نتیجه به چرخ‌ها را دارد.
اجزا صفحه کلاچ در گیربکس اتوماتیک
صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
- پمپ: پمپ در صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک برای ایجاد جریان روغن در سیستم استفاده می‌شود. این جریان روغن باعث حرکت توربین و صفحه کلاچ می‌شود.
- توربین: توربین یک قسمت مهم است که با جریان روغن ایجاد شده توسط پمپ، به چرخاندن توربین میانی می‌پردازد.
- صفحه کلاچ: صفحه کلاچ یا کلاچ توربین یا قفل توربین نقش اصلی را در انتقال گشتاور از موتور به جعبه گیربکس دارد. این صفحه قادر به ایجاد اتصال و قطع اتصال میان توربین و جعبه گیربکس است.
وقتی که خودرو در حال توقف یا برخورد با موانع است، صفحه کلاچ گشتاور را به توربین منتقل می‌کند و از انتقال گشتاور موتور به جعبه گیربکس جلوگیری می‌کند. این ویژگی به خودرو اجازه می‌دهد در حالت توقف بدون نیاز به استفاده از کلاچ پایه (کلاچ پایه در خودروهای دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد) به حرکت بیافتد.
صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک یکی از عناصر مهم در کارکرد صحیح و انتقال صاف و قدرتمند گشتاور موتور به چرخ‌ها در خودروهای اتوماتیک است.
تعمیر صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک یک فرآیند پیچیده است که بهتر است توسط تعمیرکاران ماهر و با تجربه انجام شود. اما در ادامه، به طور کلی به مراحل معمول تعمیر صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک اشاره خواهیم کرد:
- تشخیص مشکل: ابتدا باید مشکل مربوط به صفحه کلاچ گیربکس شناسایی شود. این مشکل ممکن است شامل عدم قطع و وصل صفحه کلاچ، نفوذ روغن، سایش یا آسیب در قطعات صفحه کلاچ و غیره باشد.
- جدا کردن صفحه کلاچ: برای دسترسی به صفحه کلاچ، ابتدا باید گیربکس از خودرو جدا شود و سپس قطعات مربوطه برداشته شوند. این شامل باز کردن شیروانی گیربکس، جداسازی پمپ و توربین، و باز کردن کاور صفحه کلاچ است.
- بررسی و تعویض قطعات: قطعات صفحه کلاچ باید دقیقاً بررسی شوند. در صورت وجود سایش یا آسیب جدی، قطعات معیوب باید تعویض شوند. این شامل صفحه کلاچ اصلی، صفحه کلاچ فشاری، روغن‌دهنده‌ها، آسانسور و غیره می‌شود.
- تمیز کردن و تعویض سیستم روغن: در طول تعمیرات، منظومه روغن گیربکس باید بررسی و تمیز شود. اگر روغن آلوده یا زیادی در سیستم وجود داشته باشد، باید تعویض شود.
- نصب قطعات جدید و تعمیرگاه: پس از تعویض قطعات معیوب، قطعات جدید باید نصب شوند و تمام قطعات مونتاژ شوند. سپس گیربکس به خودرو برگردانده می‌شود و سیستم روغن پر می‌شود.
مهم است بدانید که تعمیر صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک ممکن است نیاز به تجهیزات و ابزارهای خاصی داشته باشد و همچنین نیاز به تخصص فنی دارد. بنابراین، توصیه می‌شود در صورت بروز مشکلات مربوط به صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک، به یک تعمیرکار ماهر و تخصصی مراجعه کنید.
مرجع تعمیر و عیب یابی انواع گیربکس در گیربکس‌چی
علائم تمام شدن صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک ممکن است علائم و نشانه‌های مختلفی داشته باشد. در زیر برخی از علائم رایج را برای تمام شدن صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک ذکر می‌کنم:
- عدم تسریع مناسب: اگر صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک تمام شده باشد، ممکن است خودرو به درستی تسریع نکند و با کندی حرکت کند. ممکن است احساس کنید که موتور خودرو در حال چرخش به سرعت بالا است، اما خودرو کمتر گشتاور و تسریع دارد.
- افزایش دور موتور: در صورتی که صفحه کلاچ تمام شده باشد، ممکن است دور موتور به طرز ناگهانی و بدون دلیل زیاد شود. به عبارتی، موتور به سرعت بالا گردش می‌کند، حتی در صورت عدم اعمال گاز توسط راننده.
- افزایش مصرف سوخت: وجود مشکل در صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت شود. این ممکن است به دلیل عدم انتقال بهینه گشتاور از موتور به گیربکس و در نتیجه افزایش بار موتور باشد.
- لرزش غیرعادی: صفحه کلاچ تمام شده ممکن است باعث ایجاد لرزش یا لرزش غیرعادی در خودرو شود. این لرزش معمولاً هنگام تغییر دنده یا در حین حرکت خودرو احساس می‌شود.
- افت کیفیت تجربه رانندگی: اگر صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک تمام شده باشد، تجربه رانندگی شما ممکن است کیفیت پایین‌تری داشته باشد. تغییر دنده‌ها ممکن است نامنظم یا ناپایدار باشد و حساسیت و قدرت تسریع کاهش یابد.
در صورت تشخیص هر یک از این علائم، توصیه می‌شود خودرو خود را برای بررسی و تعمیر به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید. آنها می‌توانند صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک را بررسی کنند و هرگونه خرابی یا نیاز به تعمیر را تشخیص دهند.
نحوه کارکرد کلاچ گیربکس اتوماتیک
صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک در واقع یک سیستم پیچیده است که از طریق کنترل هیدرولیک یا الکترونیکی، تغییر دنده‌های گیربکس را بدون دخالت راننده انجام می‌دهد. در اینجا مراحل کارکرد یک کلاچ گیربکس اتوماتیک توضیح داده شده است:
سنسورها و کنترل‌کننده‌ها: سیستم کلاچ گیربکس اتوماتیک شامل سنسورها و کنترل‌کننده‌های مختلف است. سنسورها اطلاعاتی مانند سرعت خودرو، سرعت موتور، موقعیت پدال گاز و سایر پارامترهای مرتبط را به کنترل‌کننده‌ها ارسال می‌کنند. کنترل‌کننده‌ها بر اساس این اطلاعات تصمیم‌های لازم را برای تغییر دنده‌ها می‌گیرند.
تقسیم گره‌های گیربکس: یک گیربکس اتوماتیک دارای گره‌های گیربکس مختلف است که هر کدام شامل یک دنده مجزا هستند. این گره‌ها شامل دنده‌های اول تا آخر، دنده عقب و دنده پارکینگ هستند. هر گره یک جفت دیسک کلاچ دارد که با یکدیگر ترکیب می‌شوند یا جدا می‌شوند.
کنترل کلاچ: با توجه به دستورات کنترل‌کننده‌ها و اطلاعات سنسورها، کنترل کلاچ انجام می‌شود. در صورتی که تغییر دنده لازم باشد، کنترل‌کننده‌ها با استفاده از سیستم هیدرولیک یا الکترونیکی فشار روغن یا الکترونیکی را به دیسک‌های کلاچ مورد نظر اعمال می‌کنند. این عمل باعث جدا شدن یا ترکیب شدن دیسک‌های کلاچ مربوطه می‌شود.
تغییر دنده: پس از ترکیب یا جدا شدن دیسک‌های کلاچ مورد نظر، تغییر دنده انجام می‌شود. این شامل انتقال گشتاور از گره فعلی به گره مورد نظر است. همچنین در صورت تغییر به دنده پارکینگ، یک مکانیزم قفل مکانیکی برای تأمین تثبیت خودرو در موقعیت پارکینگ فعال می‌شود.
سیگنال هیدرولیک یا الکترونیکی: برای کنترل کلاچ گیربکس اتوماتیک، سیگنال هیدرولیک یا الکترونیکی از طریق سیستم توزیع فشار به کلاچ‌ها ارسال می‌شود. این سیگنال‌ها باعث تأمین فشار لازم برای جدا سازی یا ترکیب شدن دیسک‌های کلاچ مورد نظر می‌شوند.
ترمز‌گیر: در هنگام تغییر دنده، یک ترمز‌گیر هیدرولیکی یا مکانیکی فشار را روی گیربکس اعمال می‌کند تا تغییر سریع دنده باعث ضربه و لرزش نشود. این عمل باعث کاهش سرعت گردش دیسک کلاچ و تسهیل ترکیب شدن آن با دیسک مقابل می‌شود.
ترانسمیشن: پس از ترکیب دیسک‌های کلاچ مورد نظر و تعادل گشتاور، ترانسمیشن اتوماتیک به دنده بعدی یا قبلی منتقل می‌شود. این فرآیند ممکن است با تغییرات سرعت موتور و سرعت خودرو همراه باشد تا تطابقی بین آنها برقرار شود.
کنترل مجدد: سیستم کنترل‌کننده‌ها به صورت مداوم و در طول سفر خودرو، اطلاعات را مورد بررسی قرار می‌دهند و در صورت نیاز، تغییر دنده‌ها را کنترل مجدد می‌کنند. این به منظور بهینه‌سازی کارکرد گیربکس و تطبیق آن با شرایط مختلف جاده و رانندگی است.
دنده پارکینگ: در صورتی که راننده خودرو را در حالت پارک نگهداشت می‌کند، دنده پارکینگ فعال می‌شود. این دنده قفلی است که خودرو را در موقعیت ثابت نگه می‌دارد و جلوگیری می‌کند تا خودرو به طور ناخواسته حرکت کند.
وظیفه عیب یابی انواع گیربکس خودرو اتوماتتان را به ما بسپارید
این مراحل به طور کلی فرایند کارکرد یک کلاچ گیربکس اتوماتیک را شرح می‌دهند. با استفاده از سنسورها، کنترل‌کننده‌ها و سیستم هیدرولیک یا الکترونیکی، تغییر دنده‌ها به صورت خودکار و بدون دخالت راننده انجام می‌شود. این فرایند باعث افزایش راحتیو سهولت در رانندگی می‌شود، زیرا راننده نیازی به دستی کار کردن با کلاچ و تغییر دنده ندارد. اتوماسیون کلاچ گیربکس اتوماتیک بهبود قابلیت کنترل و عملکرد خودرو را نیز تضمین می‌کند، زیرا سیستم‌های الکترونیکی و هیدرولیک می‌توانند به صورت سریع و دقیق به تغییرات موتور و شرایط رانندگی واکنش نشان دهند.
مهمترین مزیت‌های کلاچ گیربکس اتوماتیک شامل راحتی در رانندگی، تسهیل در ترافیک و شهری، کاهش خستگی راننده، بهبود عملکرد و کنترل بیشتر خودرو، بهبود بهره‌وری سوخت و افزایش عمر گیربکس می‌باشند.
عمر مفید کلاچ گیربکس اتوماتیک
عمر مفید کلاچ گیربکس اتوماتیک بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نوع و کیفیت کلاچ، شرایط رانندگی، نحوه استفاده و نگهداری خودرو، و تعمیر و نگهداری منظم گیربکس. در نتیجه، داده‌های دقیق و یکسان در مورد عمر مفید کلاچ گیربکس اتوماتیک وجود ندارد و می‌تواند بین خودروها و شرایط متفاوت متغیر باشد.
با این حال، در صورت استفاده صحیح و نگهداری مناسب، کلاچ گیربکس اتوماتیک معمولاً قادر به تحمل مسافت‌های 100,000 تا 150,000 کیلومتر است. معیارهایی مانند تغییرات روانکاری، عملکرد صحیح کلاچ در تغییر دنده‌ها، عدم وجود صداها یا لرزش‌های نامعمول، و عدم نشتی هیدرولیک می توانند به عنوان نشانه‌هایی برای سلامتی و عملکرد مطلوب کلاچ گیربکس اتوماتیک استفاده شوند.
در هر صورت، برای افزایش عمر مفید کلاچ گیربکس اتوماتیک، مهم است که راهنمایی‌های تولید کننده خودرو را دنبال کنید و نگهداری منظم را انجام دهید. این شامل تعویض منظم روغن گیربکس، بررسی و تعویض کلاچ به موقع، استفاده صحیح از دستگاه‌های کنترل گیربکس (مانند دنده پارکینگ) و رعایت راهنمایی‌های تعمیر و نگهداری است.
به طور خلاصه
صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک یکی از اجزای اصلی کلاچ است که در فرایند تغییر دنده در گیربکس اتوماتیک نقش دارد. این صفحه شامل دیسک‌های کلاچ است که به یک صفحه فشاری متصل هستند. وقتی کلاچ فشار داده شده و دیسک‌های کلاچ فشرده می‌شوند، اتصال میان موتور و گیربکس قطع می‌شود و تغییر دنده انجام می‌شود.
صفحه کلاچ دارای سطح‌های اصلی شامل صفحه فشاری، صفحه کلاچ (دیسک‌های کلاچ) و صفحه پروانه است. وقتی کلاچ آزاد است، صفحه کلاچ از صفحه فشاری جدا می‌شود و دیسک‌های کلاچ قادر به چرخش هستند. وقتی کلاچ فشار داده می‌شود، صفحه کلاچ به صفحه فشاری چسبیده و دیسک‌های کلاچ به یکدیگر فشرده می‌شوند، بدین ترتیب اتصال میان موتور و گیربکس برقرار می‌شود.
صفحه کلاچ گیربکس اتوماتیک باید دارای خواصی مانند مقاومت در برابر حرارت و سایش، قدرت تحمل گشتاور و دقت در اتصال و جداشدن باشد. مواد اصلی استفاده شده در ساخت صفحه کلاچ شامل فلزات مقاوم مانند فولاد است که با پوشش‌های ضد سایش و حرارتی تقویت می‌شوند.
