کلاچ برقی که با نام کلاچ الکترومغناطیسی یا الکترومکانیکی نیز شناخته میشود، کارکردی شبیه به کلاچ اتوماتیک دارد، با این تفاوت که در کلاچ برقی راننده باید دنده را بهصورت دستی تعویض نماید.
کلاچ برقی از سه بخش اصلیِ استاتور (سیمپیچی الکترومغناطیسی)، روتور (متصل به شفت ورودی) و یک آرمیچر (متصل به شفت خروجی) تشکیل شده است و بر روی طیف وسیعی از خودروها قابل نصب است. در این مطلب قصد داریم به بررسی کلاچ برقی، نحوهی نصب، طریقهی کار و مزایا و معایب آن بپردازیم؛ همراه ما باشید.
کلاچ برقی چیست
یکی از مشکلات عمدهی رانندگان که غالباً در شهرهای شلوغ و پرترافیک نمودِ بیشتری پیدا میکند، استفادهی مدام و پیاپی از کلاچ و ترمز است. این مورد میتواند علاوه بر خستگی راننده، استهلاک خودرو را نیز افزایش دهد. به منظور رفع این مشکل، شرکتهای خودروسازی معمولاً به فکر استفاده از گیربکس اتوماتیک میفتند. اما برای خودروهایی که گیربکس اتوماتیک ندارند نیز، راه حلی اندیشیده شده است.
راه حل این مشکل استفاده از کلاچ برقی است چرا که ساز و کار آن شباهت زیادی به گیربکس اتوماتیک دارد و به راحتی بر روی انواع خودروها قابل نصب است. این نوع کلاچ دارای یک صفحهی کنترلگر و یک یا چند شاسی روی سردنده است. تفاوت اصلی آن با گیربکس اتوماتیک در این است که راننده بایستی اضافه یا کم کردن دنده را بهصورت دستی انجام دهد و صرفاً عمل کلاچگیری به شکل اتوماتیک صورت میگیرد. اما نصب چنین سیستمی بر روی خودرو، چه مزایا و معایبی را در پی خواهد داشت؟
مجموعه گیربکس چی خدمات تخصصی تعمیر گیربکس اتوماتیک با بهترین کارشناسان به شما ارائه می دهد.
مزایای کلاچ برقی
از جمله مزایای کلاچ برقی نسبت به گیربکس معمولی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کنترل آسان و واکنش سریع به تغییرات
- استهلاک کمتر
- حرکت و توقف نرم و روان
- قیمت مقرون به صرفه نسبت به گیربکس اتوماتیک
- امکان ارتقا به گیربکس اتوماتیک
- تسهیل رانندگی برای افراد دارای معلولیت و قابلیت استفاده در حالت نیم کلاچ
- کمک به افزایش طول عمر دیسک و صفحه خودرو
- نصب سریع و آسان
- افزایش عمر طولانی قطعات بدون نیاز به تعمیر و نگهداری
- محدوده گشتاور گسترده
- عملکرد بیصدا و مصرف برق پایین
- اشغال فضای کم
- گشتاور خطی و متناسب با جریان الکتریکی و گشتاور مستقل از سرعت
- راه حلی مقرون به صرفه برای سیستمهای گشتاور متغیر
- برخورداری از امکانات بیشتر مانند سیستم خنککننده
معایب کلاچ برقی
البته سیستم کلاچ برقی معایبی نیز دارد؛ کلاچ برقی از هوشمندی چندان بالایی برخوردار نیست و گاهی پیش میآید که شاهد کلاچ گرفتنهای بیمورد باشید. همچنین در صورتی که راننده دنده را اشتباه عوض کند، امکان آسیب جدی به قطعات کلاچ برقی وجود دارد. علاوه بر این موارد، شاید بتوان گفت اصلیترین ضعف کلاچ برقی هزینهی نصب اولیهی نسبتاً بالا و داغ کردن بیش از حد آن مخصوصاً در روزهای گرم سال است. اما در مجموع معایب کلاچ برقی در مقایسه با مزایایی که در اختیارتان قرار میدهد، اندک است.
اجزا تشکیل دهنده کلاچ برقی
کلاچ برقی یک سیستم پیچیده است که شامل چندین قطعه و اجزا مختلف است. اجزای اصلی کلاچ برقی عبارتند از:
-
صفحه کلاچ (Clutch Disc): صفحه کلاچ یک قطعه صاف و دایرهای است که در میان قسمتهای دیگر کلاچ قرار میگیرد. این صفحه با چرخش مستقیماً به موتور متصل است و نیروی گریز از مرکز را از طریق آن منتقل میکند.
-
دیسک فشرده (Pressure Plate): دیسک فشرده یا همچنین نامیده میشود “پرس کلاچ”، یک قطعه فلزی است که به صفحه کلاچ فشار میآورد و دو قطعه را به هم فشرده میکند. وظیفه دیسک فشرده ایجاد فشار لازم برای اتصال و جدا کردن صفحه کلاچ و دیسک گریز از مرکز است.
-
مجموعه فشرده کننده (Clutch Actuator Assembly): این مجموعه شامل اجزای مکانیکی و الکترونیکی است که برای کنترل کلاچ برقی استفاده میشود. این اجزا شامل سیستم هیدرولیکی، سیستم کابل یا سیستم هیبریدی میشود که وظیفه اعمال فشار روی دیسک فشرده را بر عهده دارد.
-
بستر (Flywheel): بستر یا صفحه پروانه یک قطعه سنگین و صاف است که به موتور متصل میشود و وظیفه انتقال چرخش موتور به کلاچ را بر عهده دارد. بستر همچنین نقشی در ایجاد اتصال محکم بین صفحه کلاچ و دیسک فشرده دارد.
-
بلبرینگ کلاچ (Clutch Bearing): بلبرینگ کلاچ یا همچنین نامیده میشود “رانشین کلاچ”، یک بلبرینگ است که در میان دیسک فشرده و بستر قرار میگیرد و به چرخش صفحه کلاچ هنگام اتصال و جدا شدن کمک میکند.
این اجزا به طور کلی اجزای اصلی یک کلاچ برقی را تشکیل میدهند. همچنین، سیستم کنترلی و سیمها برای اتصال به سیستم برقی خودرو نیز در نظر گرفته میشود.
بهترین کلاچ برقی
در سالهای اخیر شرکتهای ایرانی رو به تولید انواع کلاچ برقی آورده و توانستهاند محصولات قابل قبول و با کیفیتی را تولید کنند که حتی برخی از آنها دارای تاییدیه از کشورهایی همچون آلمان میباشند.
برای انتخاب بهترین کلاچ برقی از میان طیف وسیعی از محصولات تولید شده در داخل کشور یا در صورت تمایل به استفاده از محصولات خارجی، باید بهطور کلی به مواردی همچون، خدمات پس از فروش و سرویسها، کیفیت کارکرد کلاچ برقی در شرایط مختلف، میزان آپشنهای کلاچ برقی و در نهایت قیمت و مقرون به صرفه بودن کلاچ نسبت کیفیت قطعات و طراحی آن، اشاره نمود.
در حال حاضر شرکتهایی همچون اتاکو، ایران کلاچ، وارنا صنعت و اهاکو از تولیدکنندگان برتر کلاچهای برقی در کشور به شمار میروند. شما میتوانید جهت دریافت مشاورهی تخصصی و رایگان و کسب اطلاعات بیشتر در زمینهی انواع گیربکس و کلاچ، از جمله کلاچ برقی، با کارشناسان ما در گیربکس چی تماس بگیرید.
برای آشنایی با نحوه کار گیربکس دو کلاچه و تفاوت آن با بقیه گیربکس ها به این مقاله مراجعه کنید.
طریقه نصب کلاچ برقی
به منظور نصب کلاچ برقی ابتدا باید تمامی قطعات سیستم کلاچ قبلی از جمله پمپ و کلاچ را از شفت موتور جدا کرد. سپس براکت پمپ هیدرولیک کلاچ برقی باید روی صفحه کلاچ نصب شود؛ به منظور نصب براکت باید از بلوک آلومینیومی در ابعاد یک در یک و دو پیچ 8/3 استفاده نمود. همچنین واشر قفلی و واشر تخت مورد نیاز است.
پس از نصب قطعات کلاچ برقی، نوبت به سیم کشی آن میرسد. یک سر سیم به کلاچ وصل میشود و سر دیگر برای سیم کشی خارجی آزاد میماند. در مرحلهی بعد کابل سوییچ به کلاچ وصل خواهد شد. پس از آن باید سوییچ را امتحان کرد تا از اتصال و درگیری صحیح آن با کلاچ اطمینان حاصل نمود. سپس تمامی اتصالات الکتریکی باید با چسب برق پوشانده شوند تا سیمها در معرض هوا یا رطوبت قرار نگیرند.
در نهایت کابل برق را نیز باید به یک قاب یا دیگر انواع بست متصل نمود تا در صورت کشیده شدن و تحت فشار قرار گرفتن سیمها، کابل قطع نشود. این کار باید زمانی انجام شود که کابلهای برق در حال استفاده نباشند. همانطور که گفته شد کلاچ برقی دارای انواع مختلفی است که نصب هر یک بستگی به نیاز و سلیقهی شما دارد.
کلاچ برقی بر روی تمامی خودروها قابل نصب است. از آنجایی که نصب این سیستم کاری تخصصی است، در صورت نداشتن دانش و اطلاعات کافی، بهتر است از یک کارشناس یا تعمیرکار حرفهای برای نصب کلاچ برقی کمک بگیرید.
آموزش هل دادن ماشین اتومات به صورت دقیق و کامل!!
سخن پایانی
یکی از اجزای اصلی هر وسیلهی نقلیهای، سیستم کلاچ آن است. در وسایل نقلیه با سیستم دندهی دستی، راننده با فشردن پدال کلاچ، نیرویی را از طریق فنر خورشیدی کلاچ به دیسک منتقل میکند و به این ترتیب، نیروی انتقالی از موتور به جعبه دنده بهطور موقت قطع شده و امکان تعویض دنده میسر میشود.
همانطور که میدانید گیربکسها به دو شکل دستی و اتوماتیک ساخته میشوند. امروزه با استفاده از کلاچ برقی میتوانید به نحوی از ترکیبی از قابلیتهای هر دو گیربکس بهرهمند شوید. کلاچ برقی شما را از شر کلاچ گرفتن با پا خلاص میکند و تنها کافی است تا دنده را بهصورت دستی تعویض نمایید.